Бэс ыйын 12 күнэ — Арассыыйа күнэ. Сэбиэскэй Сойуус үрэллэр кэмигэр 1990 сыллаахха Арассыыйа суверенитетын туһунан декларация ылыныллыбыта. Бу күн 1994 сыллаахтан судаарыстыба бырааһынньыгын быһыытынан бэлиэтэнэр. 1998 сыллаахха «Арассыыйа күнэ» диэн ааттаммыта. 2002 сыллаахха Үлэ туһунан кодексаҕа бигэргэтиллибитэ. Саха Сирэ Арассыыйа судаарыстыбатын быстыспат сорҕото буолан үүнэ-сайда турар. Өрөспүүбүлүкэ ол устуоруйаҕа суруллубут сүҥкэн суолталаах хардыытыттан хаһан даҕаны кэмсиммэтэҕэ, саарбахтыыр түгэни үөскэппэтэҕэ.Саха Сирэ  РСФСР иһинэн бэйэтин судаарыстыбаннаһын ылыммыта. Билиҥҥи уустук кэмҥэ Арассыыйа Бэдэрээссийэтэ федеративнай сыһыаннаһыылары дьүөрэлии тутан сайыннарар уонна, кииннэммит былаас кыаҕын ыһыктыбакка, бэйэтин субъектарын түмэр уонна кинилэр сомоҕолоһууларын хааччыйар. Арассыыйа элбэх омуктаах норуотун түмэн, биир ньыгыл күүс оҥоруу биһиги кэлэр көлүөнэбит иннигэр сүҥкэн эппиэтинэспит буолар. Билиҥҥи Саха Сирэ Улуу судаарыстыба – Арассыыйа Бэдэрээссийэтэ — балысханнык сайдарын туһугар бэйэтин кылаатын киллэрэр кыахтаах уонна инники кэскиллээх, тэҥ бырааптаах субъект быһыытынан Арассыыйа күнүн уруйдуу-айхаллыы көрсөр.

Арассыыйы күнүгэр аналлаах “Ийэ дойдубунан киэн туттабын” диэн тэрээһин уонна Гимн России, #Россия Декламируй, #Россия акциялар ыытылыннылар.Тэрээһиҥҥэ «Юный патриот» патриотическай лаагыр оҕолоро кыттыыны ыллылар.Оҕолор этэрээттэргэ арахсан “Ийэ дойдум кэрэтэ” квест оонньууга күрэхтэстилэр,”Нуучча норуодунай остуоруйата” оонньуутун билистилэр, оонньоон көрдөрдүлэр.

Нэһилиэкпит олохтоохторо, ыччаттара,күн ахсын Ийэ дойдубут билиҥҥи олоҕор, инники кэскилигэр эһиги тус кылааккытын киллэрэҕит. Дойдубут туһугар бары саҕалааһыннаргыт ситиһиилээх буоллуннар!Күөх халлааны, бигэ туругу, самныбат санааны, кытаанах доруобуйаны баҕарабын! Арассыыйа күнүнэн!